Gu gaztiak ginanian normal-normal eitten ginuan hiketan gure artian, zihero natural. Hori Osintxun zan. Bergako kalian, berriz, eskolara-ta juten giñanian ez ginuan hitanoik entzuten, ezta euskeria bera bez, garbi esateko.
Neretako, monjetatik elementalera ikastera jutia eguneroko hizkuntzia aldatzia izan zan: erderatik euskerara. Eskolak berdin-berdin zien erderaz, baina gure artian euskeraz eitten ginuan gehixen bat; batzuetan erdaraz ein arren. Bertan alkartzen giñan Angiozar, Ubera, Antzuela eta Elgetako jendiakin eta hiketan jarduten giñuan.
Ze demontre pasau da orduko gure hiketa jator harekin? Lekutan geratu da. Nik segitzen dot nere inguruko jendiakin lehengo antzera eitten, baina gustauko lejatan gaur egungo gaztien artian geuk geunkan freskotasuna erak pe eukitzia. Askotan pregunta izan jat neure buruai euskeraz alfabetatzen hasi ginanian ze dala ta ez zoskuen hitanua be erakutsi. Existiduko ezpalitz moduan. Ta gauza jakina da ikusten eztana eztala ezautzen. Eztau ezetarako balio.
Konforme, baina oin, hori jakinda, ze ein bihako ginuke… zegaittik eztotsau bueltia emoten honi, eta pentsau serixo ze ein bihako ginukien, atzera hitanua gaztiak pe eren eguneroko lagunartian erabiltzeko.
Beste ezen aurretik, uste dot euskerian aldeko kontzientzia daukagunok, eta hitanua bera be euskerian parte derrigorrezkua dala sentitzen dogunok, geureandik hasitta ta oingotxetik hasitta, ekin ein bihako dotsaula.
Buruari bueltak emoten jardun dot puxka baten, ta ezin esan oso orijinala naizenik, baina hauxe etorri jat: Berriketan ekimenak funtzionau baldin badau, zegaittik ez iguala ein hitanua zabaltzeko gaztien artian be?
Jardunek luzatu daben Katai honi segidia emoteko, hurrengo katemailiai nahiko notzake preguntau: Elene, hire moduko gazte batek ‑euskeria hainbeste maitte dabena; hiketan eskribitzen be badakin da!‑ zela ikusten jon kontu hau: hik hitanua falta donala sentitzen don? Ero euskeraz eittiari emoten dotsan lehentasuna, ta hitanuai etxan hainbeste inportantzia emoten, biharbada hain erabilgarrixa eztala pentsauta?
Nere edadekuak akaso etxonau asmau zubi-lana eitten eta gaztiaguei hiketia transmititzen?
Bueno ba, hik beste baten bati preguntia ein aurretik, hire erantzunen zain geratzen non, Kataian… kataian, danon ustiak eta galderak alkarri trukatzen juango gaittun euskerian etorkizunan bidia topatzen.