Damianek botatako erronka onartu giñuan, azkenean, idazteko denbora luzeegia hartu eta Jarduneko lagunak urduritzea lortu badogu be.
Bergarako etorkinen inguruan galdetu gaittuzu. Hauen etorkizuna, gaur egungo egoera eta oinartekoak aipatu dittuzularik. Erronka zaila eta ekuazio konplexua.
Pertsona garen einean, norbanako bakoitza, gure baitan, mundu oso bat garela kontsideratu geinke, eta etorkinak ere, pertsona diren/garen einean, ez litzake zilegi errealitate bakar bat bezala ulertzea. Eta euskararekiko daukagun erlazioa ezta ere.
Ez da berdina emakume edo gizakume izatea. Ez da berdina 12 urterekin edo 64 urterekin etortzea. Ez da berdina ikastera edo lanera etortzea. Ez da berdina epe zehatz baterako edo epe mugagabe baterako etortzea. Ez da berdina borondatez edo behartua etortzea (arrazoi desberdinengatik, baina behartuta azken finean). Ez da berdina goi-ikasketak izatea edo ez. Ez da berdina erakunde publikoetako dirulaguntzak jasotzea edo etxe batean, 24 orduz, zaintza lanak egiten jardutea. Ez da berdina Bergaran “exotikotzat” hartzea, denon irri eta agurra jasoz, edo “inmigrantetzat” hartua izatea, ia ia ikustezin bihurtu arte.
Beraz, jatorriko eta hemengo egoera sozio-ekonomikoak bergarako herritar diren etorkinen errealitatean eragin haundia daukala esango geunke, eta nola ez, euskerarekiko daukaten erlazioan eta euskalduntze prozesuan.
Eta ezin da alde batera laga, jatorriko izaera linguistikoa.
Jatorriko herrialdearen hizkuntza zein dan kontutan hartzekoa da ekuazio zail honetan. Ez baita berdina urdu, wolof, frantsez, kitxua edo beste bat bada jatorriko hizkuntza, edo gaztelera hizkuntza ikasita etortzea.
Hemengo errealitateak be anitzak die, eta honen artian elebiduntasunarena dago. Egoera honek etorkinen aurrean hartzen dogun jarreran eragina daukalarik.
Zenbat aldiz egin dotzagu gazteleraz euskeraz ez dakien pertsona bati? Baldin eta gazteleraz badaki noski. Edo zenbatetan bukatu dogu euskeraz ikasten ari dan interlokutorearen esaldi bat, bere esaldi eraketa prozesua gure pazientzia baino luzeagoa izan danian?
Errudunak bilatzea ez da helburua. Ardurak berriz, oso banatuta darela da gure uste apala. Ikasi bihar dogunonak, euskeraz dakigunonak, instituzio publikoenak. Gizartearenak azken finean. Baina ez daigun ahaztu guztiok osatzen dogula gizarte hau, baita datozen urteetako gizartea, eta danon lana dala etorkizunerako nahi dogun gizarte eta herri eredua osatzia.
Aurrekarixak ez die onak. Etorkin asko izan dittugu Euskal Herrixan urteetan zihar, baina ez daukagu argi hauen aurrian izan dogun jarreria zuzenena izan dan. Egoera politikoa, inposaketak edo dana dalakua medio, gaur egungo errealitatea dan modukoa da eta erronkari heldu in bihar jako etorkizuna eraikitzeko.
Eremu mugatua daukan hizkuntza bateko herri txiki bat ga, eta mundua globalizatua da. Migrazioak jarraituko dau, hara ta hona. Mugak eroriko dira. Bitartean, hobe dogu datorrena bezo-zabalik hartzea, euskalduntze prozesu zabal, sendo eta erakargarri baten bidez indartuko bait dogu bizikidetza eta eraikiko dogu etorkizuneko gizarte euskalduna.
Eta etorkizunari helduz, Txapa Irratian Gurasoak izeneko irratsaioko komunikatzaile, lanbidez hezitzaile eta guraso ere baden Lander Juaristiri bidalikotzau hurrengo katebegixa idazteko gonbitea. Nola ikusten dozu gurasoen jarrera, dana dalakua dala beraien jatorria, haurren hazkuntza eta hezkuntzarekiko? Hizkuntzarekiko noski!
